http://wa.wikipedia.org/wiki/J.P._Dumont
Aprinde li walon è scole ?
Nin d' qwè s' rècrèster. Po l' moumint ci n' èst qui l' tite d'on p'tit ârtike è l' Gazète di Lîdje ou dè mons di çou qu' ènnè d'mane : ine pèlèye pâdje rèspounèye â mitan d' l' èdicion lîdjeûse dè l' Libre Belgique.
On-î pout lére qui l' mayeûr di Blègny, on fèl po l' walon ci-la, va mète so pîds d'vins lès p'titès sicoles di s' comeune « des activités d' éveil »n è walon. I vout dispièrter lès cèrvês dès-èfants âs-ôtes lingadjes qui l' francès afîse qui, pus târd, i-z-aprindèsse po-âhèy'mint l' anglès, l' alemand ou bin l' flamind. Clapante îdèye pusqu' insi on abatrè deûs djèyes d'on côp warokê.
On dispiètrè lès cèrvês èt on f'rè dè walon. Ca i n' fât nin èsse di doûce crèyince: i n-a-st- è Payis Walon dès hièdes di djonnes qui n' sèpèt d'dja nin qui l' walon ègzistèye. On l'zî a bin bouhî è l' tièsse qu' i n'èstît qu' dès « Bèljes francophones » èt rin d' ôte. .Et on a djowé avou lès pîds dès waloneûs èt d' âs cis qui disfindèt voltî l' walon. Dispôye trinte ans, on l'zî a fêt acreûre qui walon d'vins lès scoles c' èsteût po d'mwin. Lès-ostèyes èstît là! Et on a târdjî èt ratârdjî...ca , chake djoû qui passe èvôye â wahê dès waloneûs èt à l' banse dès franskineûs.
Est-ce po çoula qu' i s' fât lèyî djus ? Nonna, ca l' monde d' asteûr ni ravîze pus l' ci d' ayîr. L' Eûrope s' èmantche èt ribat' li cwârdjeû. Nos-èstons todi d' pus' èt on-z-a mèsâhe di s' pârler onk, l'ôte. Lès lingadjes « nacionâs « div'nèt dès lingadjes « rèdjonâs ». Lès Finwès, lès Maltès, lès Ongrès, lès Croates èt tos l's-otes ni sont sûr nin co prèts à lèyi là leû lingadje
Et d' vins lès grands payis avou, lès p'tits peûpes rilèvèt leû tièsse. Lès Catalans, Basques, Andalous, Corses end...sâf lès Walons!
Portant, lès bèljikins franskiyons, di Brussèl ou d' ôte pâ, si d'vèt rinde compte asteur qu'il- ont-st-avou l' coyon. Il ont fêt bèbèle avou lès Flaminds avou leû mâssîye « Comunôté Francèse di Bèljike ». Vol-lès-la gây, asteûr ! Ca valéve-t-i lès pônnes dè voleûr distrûre tot çou qu' èsteût walon tot atakant nosse lingdje qui nos a fêt quî qui n's-èstons.
Lès waloneûs s' ont lèyi andoûler dès fâs-djudas èt dès « blanks d'zos l' panse » qui l'zî pihît è l' oûy. I s' ont sortout batou po li walon è scole. Mins on n' si deût nin bate qu' avou s' pôce. On s' deût bate avou sès dî deûts!Et sèrers' pougn' qwand i fât! Et on n' mèt' ninnin pus sès oûs è l' minme tchèna. A qwè chèvreût-i mète ine gote di walon d'vins lès scoles si , a hipe foû dè l' classe,on s' ritroûve èn-on monde sins walon? Ci n' èst nin avou çoula qui nos sèrons francès!
Dè walon, i 'nnè fât tos costés. So lès noms d' nos rowes, d' nos vilèdjes, di nos vèyes. Lès noms d' nos ry èt d' nos rivîres. D' vins lès muzèyes èt lès bibiotèkes. A l' radio èt a l' tèlèvûzion.
Aah, i nos-ont djondou! Nos ont rètchi â visèdje èt pris po dès rèscoulés-ènocints. Mins , on s' va rèvinter. On l'zès va bate là wice qui s' pinsèt lès pus fwèrts . Avou nos-îmâdjes èt nos vwès. Nos- indjoles èt nos copiutrèces vont -st-èvoyi so l' teûle ( youtube, face book,end) on rouwâ d' walonstés leû calin'rèye ni sârè astantchî.
Jean-Pierre Dumont; a parexhe dins "Li Rantoele-gazete" l° 56, ivier 2010-2011